Gümeli Tabiat Anıtı Alanı, her ne kadar içerisinde barındırdığı 4000 yaşının üzerindeki Ulu Porsuk ile öne çıkıyor olsa da, flora ve fauna değerleriyle bir bütün olarak eşsiz bir güzelliktedir. Ulu Porsuk’un çekiciliğinin bu alan üzerinde bir baskı oluşturması, iyi yönetilemeyen baskının ise alan üzerinde ciddi tahribatlar yaratması kaçınılmazdır. Alanı korumak ve korurken de insanların ondan faydalanmasını sağlamak önemlidir. Bu bağlamda yapılması gereken ziyaretçi baskısının asıl ziyaret alanının dışında organize ederek ve ziyaretçileri alana filtreleyerek almaktır.
Bu bağlamda, Gümeli Tabiat Anıtı Ziyaretçi Merkezi ve Gümeli Belde Meydanı Projesi ile hedefimiz Gümeli beldesine mevcut değerlerini de kullanarak bir odak özelliği kazandırmak, bu odak olma halinin mekânsal gereklerini yerine getirmek, Ziyaretçi Merkezi ile de ziyaretçilere Tabiat Alanına çıkmadan bir farkındalık hali kazandırmaktır.
Belde meydanı ve meydanı tanımlayan zemin katlar ile oluşturulacak alan özel günlerde araç trafiğine kapatılacak ve burada bir yerel Pazar alanı kurulabilecektir. Bu sayede ziyaretçiler belde ve insanı ile güzel ilişkiler kurabileceklerdir. Bu ilişkiler mekanı ve doğayı daha iyi anlamak için önemlidir.
Ziyaretçi Merkezi ve ona bağlı Simülasyon Rotası bir bütün olarak ziyaretçiye Tabiat Anıtı ile ilgili görsel ve yazılı bilgiler verirken rota üzerinde yaşanacak deneyimler sayesinde de doğayla doğrudan temas kurma şansı yakalayacaklardır. Ziyaretçi Merkezi beldenin en kamusal özellik taşıyan alanında yer almaktadır. Bu sayede merkez, dışarıdan gelenlerden çok bu beldede yaşayanlarım mekanı olacaktır. Bu sahiplenme duygusu bu mekanın sürdürülebilirliğinin temel koşulu olacaktır. Hemen yanı başında bulunan okul alanı ile de ilişki kuran merkez öğrencileri eğitim hayatının da önemli bir parçası olmaya adaydır. Yapı büyük bir çatı örtüsü altında insanları bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Bu çatı tamamen ahşap konstrüksiyondur ve çatının örtü elemanı da aynı şekilde yöre yaylarında da gördüğümüz üzere ahşap kiremitlerden oluşmaktadır. Bu özellikleri ile yapı yerel ustaların da üretim sürecine dahil olacağı bir yöntemle hayata geçirilecektir. Yapının cephesinde ise yine yöre taşı olan bazalt kullanılmaktadır.
Merkezin bir diğer önemli özelliği ise sergi kısmında tamamen kapalı bir mekanın olmamasıdır. Bu sayede yapı her zaman açık kalacak, gerek yerel gerekse belde dışından insanların özgürce gezebileceği bir odağa dönüşecek, bu sayede yapı yerle bütünleşecek ve işletme maliyetleri de oldukça aşağılara çekilebilecektir.
Ziyaretçi Merkezini bütünleyen Simülasyon Rotası ise Bulanık Deresi’nin karşı kıyısında yer alan vadi boyunca 500 metre kadar ilerleyen ve ziyaretçiye Tabiat Alanına çıkmadan önce doğayla bütünleşme ve alanla ilgili görsel ve yazılı bilgileri alabileceği yerleştirmeleri deneyimleme olanağı vermektedir.
Proje Ofisi: Sekiz Artı Mimarlık ve Kentsel Tasarım
Proje Ekibi: Doç. Dr. Sertaç Erten, Dr. Devrim Çimen